منبع کویل‌دار (Coiled Tank) مخزنی است که آب گرم بهداشتی مورد نیاز را تأمین می‌کند. منبع کویل‌دار به‌نوعی یک آبگرمکن غیرمستقیم محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین تجهیزاتی که برای تأمین آب گرم مصرفی و بهداشتی ساختمان‌ها به کار می‌رود، همین منابع کویل‌دار هستند.
منبع کویلی از آب گرم یا بخار آب داغی که از دیگ‌های آبگرم چدنی تولید می‌شود برای گرم کردن آب سرد ورودی استفاده می‌کند. آب گرم یا بخار آبی که از بویلر خارج می‌شود درون لوله‌های رفت و برگشتی کویل حرارتی جریان می‌یابد و پس از انتقال حرارت به لوله‌ها، از کویل خارج می‌شود. درنتیجه لوله‌ها که از جنس مس یا استیل هستند گرم می‌شوند و آب سرد اطراف لوله نیز گرم خواهد شد. به لوله‌های مسی که درون منبع کویلی قرار گرفته‌اند کویل آب گرم گفته می‌شود.
ساختار منبع کویل‌دار
برای ساخت جداره منابع آب گرم کویلی دوجداره، منبع آب انبساط، و ذخیره آب سرد از ورق‌های فولادی استفاده می‌کنند که گالوانیزه شده گرم باشند. منابع کویل‌دار نزدیک به ۹۵ درصد بازده حرارتی دارند و به خاطر بیشتر بودن سطح تماس با آب مصرفی، بازده بیشتری نسبت به منابع دوجداره دارند. نکته مهمی که باعث افزایش بازده کل در این منابع کویلی می‌شود وجود لوله‌های مسی است که برای انتقال حرارت به کار می‌روند. در مواردی هم‌جنس منبع کویل‌دار از ورق سیاه ساخته می‌شود که در این صورت یک پوشش اپوکسی داخل منبع قرار می‌گیرد. ضخامت این ورق فولادی بسته به فشار کاری دستگاه، دمای کاری و ضریب خوردگی آب بر اساس استاندارد مخزن تحت فشار تغییر می‌کند. منابع کویلی به دو نوع منبع کویل‌دار ایستاده و منبع کویل‌دار افقی تقسیم می‌شوند که برای خرید و بازدید از مشخصات هر کدام می توانید به وبسایت فروشگاهی کنترل مدار سیالات مراجعه کنید.
منبع کویل دار ایستاده
معمولاً به خاطر نصب راحت‌تر و تعمیر و تعویض ساده‌تر، و همینطور فضای کمتری که اشغال می‌کند، منبع کویل‌دار ایستاده گزینه مناسب‌تری برای استفاده در موتورخانه‌ها به شمار می‌آید.
منابع کویل دار افقی یا خوابیده
طرز نصب منبع کویل‌دار افقی و ایستاده با هم فرق می‌کند. شکل لوله‌کشی و محل قرار گرفتن منبع از جمله مواردی‌اند که باید حین نصب منبع کویلی در نظر گرفت. حین نصب انواع منابع باید موارد زیر را رعایت کنید:
شیر اطمینان باید برای تمام منابع کویلی و منابع دوجداره نصب شود.
لوله سرریز آب باید از منبع انبساط باز که روی پشت بام قرار گرفته تا موتورخانه ادامه پیدا کند.
منبع کویل‌دار باید در جای تراز نصب شود.
مخزن آب گرم باید شیر اطمینان و شیر تخلیه داشته باشد.
منبع‌های آب گرم کویل‌دار در مقایسه با منبع‌های دوجداره گزینه بهتری برای ذخیره‌سازی آب گرم بیشتر از ۱۰۰۰ لیتر هستند.
منابع کویل‌دار از ۶ ورودی و خروجی تشکیل شده‌اند: دو ورودی و خروجی برای آب گرم دیگ که از قسمت بالا وارد کویل شده و از پایین از کویل خارج می‌گردد. یک ورودی به آب مصرفی اختصاص می‌یابد که پایین‌تر از کویل قرار دارد. برای نصب منبع کویل‌دار از تجهیزاتی مانند پمپ، شیر یک‌طرفه، صافی، لوله و اتصالات، تله بخار، و شیرآلات استفاده می‌شود. مواردی که برای نصب منبع کویل‌دار باید رعایت کنید عبارتند از:
خروجی منبع کویل‌دار باید در بالاترین نقطه قرار بگیرد تا در صورت از کار افتادن پمپ، ساکنان ساختمان همچنان به آب دسترسی داشته باشند.
برای هواگیری باید شیر تخلیه‌ای در قسمت فوقانی منبع در عدسی بالایی کمی پایین‌تر از خروجی آب گرم تعبیه شود.
شیر تخلیه‌ای هم زیر عدسی پایینی نصب می‌شود تا هنگام تعویض آب از آن تخلیه گردد.
یک مسیر برگشت برای بازگشت آب گرم در داخل بدنه تعبیه می‌شود که باید در راستای کویل یا بالاتر از کویل باشد.
مزایای منبع کویلی
منابع کویلی افقی و ایستاده برای تولید آب گرم مصرفی و بهداشتی سیستم‌های گرمایش مرکزی در ساختمان‌ها به کار می‌روند. کویل‌ها نسبت به سایر دستگاه‌هایی که برای تولید آب گرم استفاده می‌شوند (مثل منبع دوجداره ) دارای مزایایی هستند؛ از جمله اینکه:
منبع کویلی فقط یک بدنه دارد.
در صورت هرگونه ترکیدگی یا رسوب می‌توان منبع کویل‌دار را تعمیر کرد.
این منابع به خاطر آنکه منبع اصلی انتقال حرارت، یعنی کویل، درون منبع قرار گرفته، افت حرارتی کمی دارند.